Τα λέιζερ στην Περιοδοντολογία και στην Εμφυτευματολογία
Τα θετικά αποτελέσματα από τη χρήση των ακτίνων laser στην Ιατρική, οδήγησαν τα τελευταία χρόνια στην επέκταση των εφαρμογών τους και στην Οδοντιατρική και στην ειδικότερα στην Περιοδοντολογία και στην Εμφυτευματολογία, κυρίως όσον αφορά στην βακτηριοκτόνο δράση τους και στην αιμόσταση. Το θεμέλιο για την ορθή εφαρμογή του laser είναι η γνώση της αλληλεπίδρασης της μονοχρωματικής αυτής ακτινοβολίας με την ύλη. Το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης αυτής, εξαρτάται από το μήκος κύματος ενός συγκεκριμένου laser και από τη σύσταση του ιστού ή του αντικειμένου – στόχου. Άλλες παράμετροι που επηρεάζουν το αποτέλεσμα είναι ο χρόνος παλμού, ο χρόνος εφαρμογής, η συχνότητα παλμών, η ένταση και η απόσταση της εξόδου της φωτεινής ακτινοβολίας από την επιφάνεια εφαρμογής. Η γνώση των βιολογικών τους συνεπειών και των ρυθμίσεων στο λέιζερ που πρέπει κάθε φορά να εφαρμόζονται, είναι ιδιαίτερης σημασίας όσον αφορά στο αποτέλεσμα που επιδιώκουμε.
Φωτοθερμική θεραπεία. Θεραπευτικό πρωτόκολλο EmunDo.
Η φωτοδυναμική θεραπεία ή ΦΔΘ (Photodynamic therapy ή PDT) είναι μία μέθοδος που αποσκοπεί στην επιλεκτική θανάτωση ή καταστροφή κυττάρων. Στην Οδοντιατρική έχει εφαρμοσθεί για τη θεραπεία της χρόνιας περιοδοντίτιδας και της περιεμφυτευματίτιδας με σκοπό τη μικροβιοκτονία στους περιοδοντικούς ή στους περιεμφυτευματικούς θυλάκους. Στην Περιοδοντολογία, για τη θεραπεία της περιοδοντίτιδας όπως και για τη θεραπεία της περιεμφυτευματίτιδας, έχει προταθεί το πρωτόκολλο EmunDo.
Πρόκειται για ένα συνδυασμό φωτοθερμικής θεραπείας (με λέιζερ), αφαίρεσης του επιθηλιακού τοιχώματος του θυλάκου και μηχανικής απομάκρυνσης της πέτρας με απόξεση των ριζών. Η θεραπεία EmunDo αποσκοπεί στην εξάλειψη της φλεγμονής και ελάττωση ή και εξάλειψη των θυλάκων τα οποία επιτυγχάνονται συνήθως, χωρίς να χρειάζεται περαιτέρω χειρουργική αποκατάσταση. Η χρωστική που χρησιμοποιείται είναι το πράσινο της ινδοκυανίνης. Η ουσία αυτή δεσμεύεται επιλεκτικά στις κυτταρικές μεμβράνες και τα κυτταρικά τοιχώματα των μικροβιακών κυττάρων, καθώς και στα κύτταρα του οργανισμού που βρίσκονται σε διαδικασία απόπτωσης και στο φλεγμένοντα συνδετικό ιστό. Αντίθετα, η χρωστική δεν προσκολλάται στα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού. Η χρωστική «πράσινο της ινδοκυανίνης» απορροφά μόνο φωτόνια με μήκος κύματος 810 nm και τότε ενεργοποιείται, με αποτέλεσμα ακόμα και μικρής ισχύος εκπομπή (Low Level Laser Therapy ή LLLT*) διοδικού laser 810nm, της τάξεως των 200 mW, μπορεί να σκοτώσει τα μικρόβια. Το πλεονέκτημα του διοδικού laser 810 nm πέραν του γεγονότος ότι μόνον αυτό μπορεί να ενεργοποιήσει το συγκεκριμένο φωτοευαισθητοποιητή, είναι ότι δεν απορροφάται από το νερό και δεν ενοχλεί ιδιαίτερα. Ολόκληρη η διαδικασία πραγματοποιείται δύο φορές με χρονική απόσταση μεταξύ τους περίπου μίας εβδομάδος, ενώ η επαναξιολόγηση γίνεται μετά από 6-8 εβδομάδες και εάν κριθεί απαραίτητο επαναλαμβάνεται η ίδια θεραπευτική αλληλουχία.
Τα lasers έχουν μελετηθεί όσον αφορά στην αποτελεσματικότητά τους και στην θεραπεία των περιεμφυτευματικών νόσων.
Σχετικά με την περιεμφυτευματίτιδα, έχει διερευνηθεί η ωφέλεια από τη χρήση των lasers ως μονοθεραπεία ή ως συμπληρωματική θεραπεία κατά τη φάση ελέγχου της φλεγμονής, κατά τη χειρουργική προσπέλαση για την αποκοπή μαλακών και σκληρών ιστών, καθώς και για την απομάκρυνση των μικροβιακών εναποθέσεων από την επιφάνεια των εμφυτευμάτων. Κατά τη φάση ελέγχου της φλεγμονής, η συμπληρωματική εφαρμογή ακτινοβολίας από διοδικό laser 810 nm οδηγεί σε μεγαλύτερη ελάττωση του βάθους των περιεμφυτευματικών θυλάκων και της αιμορραγίας κατά την ανίχνευση συγκριτικά με αυτή που προκύπτει με την αποκλειστική εφαρμογή μηχανικής απομάκρυνσης των εναποθέσεων.
Η χρήση του διοδικού laser μία μόνο φορά, ίσως δεν είναι η κατάλληλη μεθοδολογία για την αντιμετώπιση της περιεμφυτευματίτιδας, ενώ η συστηματική χρήση του σε επαναλαμβανόμενα διαστήματα κατά τη φάση διατήρησης του θεραπευτικού αποτελέσματος, ενδεχομένως προλαμβάνει τις υποτροπές και οδηγεί σε σημαντική σταθερότητα του θεραπευτικού αποτελέσματος.
Πλεονεκτήματα της τεχνικής EmunDo:
- Αποφεύγεται η χορήγηση αντιβίωσης.
- Επιτυγχάνεται αναλγησία σε σημαντικό βαθμό, ώστε σε μεγάλο ποσοστό περιπτώσεων η θεραπεία να μην απαιτεί αναισθησία.
- Επιτυγχάνονται αξιοσημείωτα επίπεδα εξάλειψης της φλεγμονής.
- Σε πολλές περιπτώσεις περιοδοντίτιδας και περιεμφυτευματίτιδας αποφεύγεται η χειρουργική επέμβαση.
- Είναι πολύ χρήσιμη μέθοδος σε ασθενείς που για ιατρικούς λόγους πρέπει να τροποποιούν αντιπηκτικές αγωγές και να τίθενται σε κουραστικά πρωτόκολλα θεραπειών υποκατάστασης με ενέσιμη ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους και για μεγάλα χρονικά διαστήματα
- · Είναι πολύ καλά αποδεκτή τεχνική από τους περισσότερους ασθενείς
Τα θετικά αποτελέσματα από τη χρήση των ακτίνων laser στην Ιατρική, οδήγησαν τα τελευταία χρόνια στην επέκταση των εφαρμογών τους και στην Οδοντιατρική και ειδικότερα στην Περιοδοντολογία και στην Εμφυτευματολογία, κυρίως όσον αφορά την βακτηριοκτόνο δράση τους και στην αιμόσταση. Το θεμέλιο για την ορθή εφαρμογή του laser είναι η γνώση της αλληλεπίδρασης της μονοχρωματικής αυτής ακτινοβολίας με την ύλη. Το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης αυτής, εξαρτάται από ένα μήκος κύματος συγκεκριμένου laser και από τη σύσταση του ιστού ή του αντικειμένου – στόχου. Άλλες παράμετροι που επηρεάζουν το αποτέλεσμα είναι ο χρόνος παλμού, ο χρόνος, η συχνότητα παλμών, η ένταση και η απόσταση της εξόδου της φωτεινής ακτινοβολίας από την επιφάνεια.