Μήνας: Ιανουάριος 2022

Σύγχρονη οδοντιατρική χωρίς τοξικά υλικά και μέταλλα

Σύγχρονη οδοντιατρική χωρίς τοξικά υλικά και μέταλλα

Ονομάζομαι Σοφία Καραπατάκη είμαι Περιοδοντολόγος – Εμφυτευματολόγος  μετεκπαιδευμένη στην Σουηδία και εδρεύω στην Αθήνα. Μετά από πολλή έρευνα και πολλά χρόνια άσκησης της Περιοδοντολογίας και χρήσης παραδοσιακών εμφυτευμάτων τιτανίου και υλικών αποκατάστασης, το 2013 έκανα μια θεμελιώδη στροφή και ασκώ πλέον αποκλειστικά Οδοντιατρική χωρίς μέταλλα. Όλα τα υλικά από τα εμφυτεύματα μέχρι αυτά που χρησιμοποιούνται για σταθερές και αφαιρούμενες προσθετικές εργασίες είναι προσεκτικά επιλεγμένα. Επιλέγω υλικά με μηδενικά ή σχεδόν μηδενικά τοξικά συστατικά σε αυτά, πάντα σύμφωνα με την αποτελεσματικότητά τους και τη μακροχρόνια απόδοσή τους στο στόμα. Ζιρκονία, κεραμικά, πολυμερή υψηλής απόδοσης είναι μεταξύ αυτών. Εστιάζω την έρευνά μου, τα σεμινάρια και τις διαλέξεις μου σε κάθε πτυχή αυτού του θέματος.

Ο λόγος αυτής της μεταστροφής ήταν οι όλο και συχνότερες δυσμενείς επιπτώσεις των υλικών αυτών στο στόμα.

Τοποθετώ οδοντικά εμφυτεύματα και εργάζομαι με αποκαταστάσεις τα τελευταία 27 χρόνια. Κατά τη διάρκεια και μετά την εκπαίδευση μου στην Σουηδία, αντικαθιστούσα τα ελλείποντα δόντια κυρίως με εμφυτεύματα τιτανίου. Παρά τις προσπάθειές μου, το υψηλό γνωσιακό επίπεδο και την συχνή παρακολούθηση και συντήρηση των εμφυτευμάτων, δυστυχώς αντιμετώπισα την εμφάνιση περιεμφυτευτικής φλεγμονής και – στην χειρότερη περίπτωση – περιεμφυτευματίτιδας όλο και συχνότερα, μιας κατάστασης ανάλογης με την περιοδοντίτιδα που οδηγούσε σε χρονοβόρες και ακριβές προσπάθειες αποκατάστασης, χωρίς δυστυχώς εγγυημένο αποτέλεσμα.  Αντιθέτως, δεν ήταν λίγες οι φορές που τα ακριβοπληρωμένα εμφυτεύματα κατέληγαν στα σκουπίδια. Ανεξάρτητα από το πόσο διεξοδική ήταν η παρακολούθηση και η συντήρησή μου μετά τη θεραπεία, φαινόταν αναπόφευκτο ότι, όσο αυξάνονταν οι ασθενείς, τόσο μεγάλωνε η συχνότητα αυτών των προβλημάτων με την πάροδο του χρόνου.

Επίσης παρατήρησα σε πολλούς ασθενείς με αποκαταστάσεις που περιλάμβαναν μέταλλα και ακρυλικά μια ανεπιθύμητη υπερβολική αντίδραση των ιστών, που εκδηλωνόταν σαν τσούξιμο, κοκκινίλα, ευαισθησία/πόνος, ή αντίθετα σαν λευκές αλλοιώσεις. Εν μέρει αυτό μπορεί να οφείλεται στην σύσταση των υλικών αυτών αλλά και στο γεγονός ότι υπάρχουν πια πολλά διαφορετικά μέταλλα (σφραγίσματα, θήκες, κινητά μηχανήματα, εμφυτεύματα τιτανίου) σε ένα περιβάλλον όπως το στόμα που έχει το σάλιο, διάφορους ηλεκτρολύτες και μια θερμοκρασία που αλλάζει πολλές φορές μέσα στη μέρα, ανάλογα με το τι τρώμε και τι πίνουμε. Ακόμα και τα ίδια τα δόντια δεν μένουν ανεπηρέαστα από την παρουσία πολλών μετάλλων στο στόμα. Σύμφωνα με τις βασικές αρχές της φυσικοχημείας, όλα τα παραπάνω συνάδουν με την δημιουργία μπαταρίας και γαλβανικών ηλεκτροχημικών πεδίων.

 

Τα κύτταρα σαν ζωντανοί οργανισμοί αντέχουν μέχρι ένα σημείο, πέρα από το οποίο όμως παρουσιάζουν αλλοιώσεις που εκφράζονται τοπικά αλλά και σε απομακρυσμένες περιοχές από αυτήν του στόματος. Η παραδοσιακή οδοντιατρική περίθαλψη στοχεύει στο να θεραπεύσει και να βελτιώσει τη στοματική υγεία. Ωστόσο, τώρα που έχουμε σημαντικά στοιχεία σχετικά με τη μακροπρόθεσμη επίδραση ορισμένων μετάλλων και υλικών που χρησιμοποιούνται στην οδοντιατρική, πρέπει να γνωρίζουμε ότι η μακροχρόνια έκθεση σε ορισμένα υλικά έχει ανεπιθύμητες αρνητικές επιπτώσεις στην ανοσολογική και συστηματική υγεία ορισμένων ασθενών μας. Αυτά επιβεβαιώνονται και από τις αναφορές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA), αλλά και με τον καινούργιο νόμο για τις ιατρικές προθέσεις (MDR).

Δυστυχώς, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Δημόσιας Υγείας, ο ενήλικος ελληνικός πληθυσμός έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά καπνίσματος στην Ευρώπη και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας. Αυτές οι δύο σημαντικές καταστάσεις υγείας σε συνδυασμό με την συνήθως πλημμελή στοματική υγιεινή, θέτουν επιπρόσθετες σοβαρές προκλήσεις όταν πρόκειται για την επίλυση μιας στοματικής νόσου όπως η περιοδοντίτιδα και η επακόλουθη απώλεια δοντιών. Κυρίως για αυτόν τον λόγο επιθυμώ να μειώσω το προφίλ τοξικότητας κάθε ασθενούς όσο περισσότερο μπορώ και να προωθήσω μια πιο υγιή αποκατάσταση του στόματός του. Αυτό, σε συνδυασμό με το προσωπικό μου ενδιαφέρον για την κατανόηση της ανοσολογικής συμπεριφοράς των ασθενών σε διάφορα οδοντικά υλικά, με οδήγησε να χρησιμοποιήσω μόνο εμφυτεύματα ζιρκονίας και υλικά αποκατάστασης χωρίς μέταλλα και τοξικά μονομερή. Έμαθα για τα εμφυτεύματα ζιρκονίας πριν από δέκα χρόνια και τοποθετώ μόνο αυτά πλέον, (μόνο από μια συγκεκριμένη εταιρεία που με έπεισε όσον αφορά στον σχεδιασμό, την ασφάλεια και την αξιοπιστία τους), τα τελευταία οκτώ χρόνια. Εκτός από την εξαιρετική οστεοενσωμάτωσή τους, ανακάλυψα σημαντικά ωφέλη για τους μαλακούς ιστούς και τη σταθερότητα του οστού κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Συνήθως, οι ασθενείς που επισκέπτονται το ιατρείο μας δεν αναζητούν συγκεκριμένα λύσεις χωρίς μέταλλα αλλά μάλλον μια οδοντιατρική θεραπεία για την επίλυση των προβλημάτων στοματικής υγείας τους. Με όλες τις πληροφορίες που υπάρχουν στο διαδίκτυο και τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό ατόμων που ενδιαφέρονται για την υγεία τους και αναζητούν συνειδητά εναλλακτικές λύσεις θεραπείας, οι ασθενείς σήμερα είναι πιο ενημερωμένοι από ποτέ. Έτσι όλο και περισσότεροι ασθενείς έρχονται επιζητώντας τα συγκεκριμένα υλικά. Όσον αφορά το μέσο ασθενή που μας επισκέπτεται και που έχει παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, πρέπει να βρούμε τρόπους να μειώσουμε το προφίλ τοξικότητάς του ή ακόμα και να εξαλείψουμε την έκθεσή του στις τοξίνες και να ενισχύσουμε τη συνολική συστηματική του υγεία για να ξεπεράσουμε τέτοιες μακροχρόνιες επιπλοκές όπως αυτές που αναφέρθηκαν.

 

Τα λέιζερ στην Περιοδοντολογία και στην Εμφυτευματολογία

Τα λέιζερ στην Περιοδοντολογία και στην Εμφυτευματολογία

 

Τα θετικά αποτελέσματα από τη χρήση των ακτίνων laser στην Ιατρική, οδήγησαν τα τελευταία χρόνια στην επέκταση των εφαρμογών τους και στην Οδοντιατρική και στην ειδικότερα  στην Περιοδοντολογία και στην Εμφυτευματολογία, κυρίως όσον αφορά στην βακτηριοκτόνο δράση τους και στην αιμόσταση. Το θεμέλιο για την ορθή εφαρμογή του laser είναι η γνώση της αλληλεπίδρασης της μονοχρωματικής αυτής ακτινοβολίας με την ύλη. Το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης αυτής, εξαρτάται από το μήκος κύματος ενός συγκεκριμένου laser και από τη σύσταση του ιστού ή του αντικειμένου – στόχου. Άλλες παράμετροι που επηρεάζουν το αποτέλεσμα είναι ο χρόνος παλμού, ο χρόνος εφαρμογής, η συχνότητα παλμών, η ένταση και η απόσταση της εξόδου της φωτεινής ακτινοβολίας από την επιφάνεια εφαρμογής. Η γνώση των βιολογικών τους συνεπειών και των ρυθμίσεων στο λέιζερ που πρέπει κάθε φορά να εφαρμόζονται, είναι ιδιαίτερης σημασίας όσον αφορά στο αποτέλεσμα που επιδιώκουμε.

 

Φωτοθερμική θεραπεία. Θεραπευτικό πρωτόκολλο EmunDo.

 

Η φωτοδυναμική θεραπεία ή ΦΔΘ (Photodynamic therapy ή PDT) είναι μία μέθοδος που αποσκοπεί στην επιλεκτική θανάτωση ή καταστροφή κυττάρων. Στην Οδοντιατρική έχει εφαρμοσθεί για τη θεραπεία της χρόνιας περιοδοντίτιδας και της περιεμφυτευματίτιδας με σκοπό τη μικροβιοκτονία στους περιοδοντικούς ή στους περιεμφυτευματικούς θυλάκους. Στην Περιοδοντολογία, για τη θεραπεία της περιοδοντίτιδας όπως και για τη θεραπεία της περιεμφυτευματίτιδας, έχει προταθεί το πρωτόκολλο EmunDo.

Πρόκειται για ένα συνδυασμό φωτοθερμικής θεραπείας  (με λέιζερ), αφαίρεσης του επιθηλιακού τοιχώματος του θυλάκου και μηχανικής απομάκρυνσης της πέτρας  με απόξεση των ριζών. Η θεραπεία EmunDo αποσκοπεί στην εξάλειψη της φλεγμονής και ελάττωση ή και εξάλειψη των θυλάκων τα οποία επιτυγχάνονται συνήθως, χωρίς να χρειάζεται περαιτέρω χειρουργική αποκατάσταση.  Η χρωστική που χρησιμοποιείται είναι το πράσινο της ινδοκυανίνης. Η ουσία αυτή δεσμεύεται επιλεκτικά στις κυτταρικές μεμβράνες και τα κυτταρικά τοιχώματα των μικροβιακών κυττάρων, καθώς και στα κύτταρα του οργανισμού που βρίσκονται σε διαδικασία απόπτωσης και στο φλεγμένοντα συνδετικό ιστό. Αντίθετα, η χρωστική δεν προσκολλάται στα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού. Η χρωστική «πράσινο της ινδοκυανίνης» απορροφά μόνο φωτόνια με μήκος κύματος 810 nm και τότε ενεργοποιείται, με αποτέλεσμα ακόμα και μικρής ισχύος εκπομπή (Low Level Laser Therapy ή LLLT*) διοδικού laser 810nm, της τάξεως των 200 mW, μπορεί να σκοτώσει τα μικρόβια. Το πλεονέκτημα του διοδικού laser 810 nm πέραν του γεγονότος ότι μόνον αυτό μπορεί να ενεργοποιήσει το συγκεκριμένο φωτοευαισθητοποιητή, είναι ότι δεν απορροφάται από το νερό  και δεν ενοχλεί ιδιαίτερα. Ολόκληρη η διαδικασία πραγματοποιείται δύο φορές με χρονική απόσταση μεταξύ τους περίπου μίας εβδομάδος, ενώ η επαναξιολόγηση γίνεται μετά από 6-8 εβδομάδες και εάν κριθεί απαραίτητο επαναλαμβάνεται η ίδια θεραπευτική αλληλουχία.

Τα lasers έχουν μελετηθεί όσον αφορά στην αποτελεσματικότητά τους και στην θεραπεία των περιεμφυτευματικών νόσων.

Σχετικά με την περιεμφυτευματίτιδα, έχει διερευνηθεί η ωφέλεια από τη χρήση των lasers ως μονοθεραπεία ή ως συμπληρωματική θεραπεία κατά τη φάση ελέγχου της φλεγμονής, κατά τη χειρουργική προσπέλαση για την αποκοπή μαλακών και σκληρών ιστών, καθώς και για την απομάκρυνση των μικροβιακών εναποθέσεων από την επιφάνεια των εμφυτευμάτων.  Κατά τη φάση ελέγχου της φλεγμονής, η συμπληρωματική εφαρμογή ακτινοβολίας από διοδικό laser 810 nm οδηγεί σε μεγαλύτερη ελάττωση του βάθους των περιεμφυτευματικών θυλάκων και της αιμορραγίας κατά την ανίχνευση συγκριτικά με αυτή που προκύπτει με την αποκλειστική εφαρμογή μηχανικής απομάκρυνσης των εναποθέσεων.

Η χρήση του διοδικού laser μία μόνο φορά, ίσως δεν είναι η κατάλληλη μεθοδολογία για την αντιμετώπιση της περιεμφυτευματίτιδας, ενώ η συστηματική χρήση του σε επαναλαμβανόμενα διαστήματα κατά τη φάση διατήρησης του θεραπευτικού αποτελέσματος, ενδεχομένως προλαμβάνει τις υποτροπές και οδηγεί σε σημαντική σταθερότητα του θεραπευτικού αποτελέσματος.

Πλεονεκτήματα της τεχνικής EmunDo:

  • Αποφεύγεται η χορήγηση αντιβίωσης.
  • Επιτυγχάνεται αναλγησία σε σημαντικό βαθμό, ώστε σε μεγάλο ποσοστό περιπτώσεων η θεραπεία να μην απαιτεί αναισθησία.
  • Επιτυγχάνονται αξιοσημείωτα επίπεδα εξάλειψης της φλεγμονής.
  • Σε πολλές περιπτώσεις περιοδοντίτιδας και περιεμφυτευματίτιδας αποφεύγεται η χειρουργική επέμβαση.
  • Είναι πολύ χρήσιμη μέθοδος σε ασθενείς που για ιατρικούς λόγους πρέπει να τροποποιούν αντιπηκτικές αγωγές και να τίθενται σε κουραστικά πρωτόκολλα θεραπειών υποκατάστασης με ενέσιμη ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους και για μεγάλα χρονικά διαστήματα
  • · Είναι πολύ καλά αποδεκτή τεχνική από τους περισσότερους ασθενείς

 

Τα θετικά αποτελέσματα από τη χρήση των ακτίνων laser στην Ιατρική, οδήγησαν τα τελευταία χρόνια στην επέκταση των εφαρμογών τους και στην Οδοντιατρική και ειδικότερα στην Περιοδοντολογία και στην Εμφυτευματολογία, κυρίως όσον αφορά την βακτηριοκτόνο δράση τους και στην αιμόσταση. Το θεμέλιο για την ορθή εφαρμογή του laser είναι η γνώση της αλληλεπίδρασης της μονοχρωματικής αυτής ακτινοβολίας με την ύλη. Το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης αυτής, εξαρτάται από ένα μήκος κύματος συγκεκριμένου laser και από τη σύσταση του ιστού ή του αντικειμένου – στόχου. Άλλες παράμετροι που επηρεάζουν το αποτέλεσμα είναι ο χρόνος παλμού, ο χρόνος, η συχνότητα παλμών, η ένταση και η απόσταση της εξόδου της φωτεινής ακτινοβολίας από την επιφάνεια.